Een vereniging met werkgroepen

In het oprichtingsjaar worden de fundamenten gelegd van een vereniging die veel meer is dan een actiegroep die vecht tegen een enkel plan van de gemeente. Buurtbewoners en milieubeschermers slaan de handen ineen om een bredere basis te zoeken, breder dan het belang van de direct omwonenden. Niet alleen wat je niet wilt, maar vooral aangeven wat je wel wilt, wordt de leidraad. De vereniging kiest als doelstelling: “Het instandhouden van de Hekslootpolder als open gebied met behoud en zo mogelijk verbetering van de milieuecologische waarden”. Om deze niet geringe doelstelling handen en voeten te geven richten de initiatiefnemers van het eerste uur werkgroepen op die op specifi eke terreinen aan de slag gaan. De werkgroep Milieu brengt de milieuecologische waarden in kaart. Alleen roepen dat het zo’n mooie polderis en dat er daarom niet gebouwd mag worden zal niet voldoende zijn om de gemeente op andere gedachten te brengen. Vogels en planten worden door de werkgroep geïnventariseerd om de waarden met cijfers aan te kunnen tonen. De werkgroep Ruimtelijke Orde-ning verdiept zich in bestemmingsplannen, streekplannen en gemeentelijke bouwplannen. De werkgroep worstelt zich door bestuurlijke en planologische nota’s en spreekt regelmatig in op plannen. Gaandeweg bouwen de leden van de werkgroep een behoorlijke expertise op en waar nodig worden deskundige buitenstaanders ingeschakeld. Een derde pijler onder de vereniging is de werkgroep Publiciteit. Deze werkgroep zet in hoog tempo 10.000 folders uit in Haarlem en Spaarndam om zoveel mogelijk leden te werven en om de naam en de doelstelling van de vereniging zo breed mogelijk bekend te maken. Met het Hekslootnieuws dat ieder kwartaal uitkomt, worden de leden op de hoogte gehouden van de perikelen rond de polder. Natuurlijk onderhoudt de werkgroep contacten met de pers want een actie is tenslotte pas echt geslaagd als er in de pers over geschreven of gepraat wordt.

Bufferzone

Het wordt al snel duidelijk dat er keihard gewerkt moet worden om de Hekslootpolder op de bestuurlijke kaart te zetten. Niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk, want in gemeentelijke, regionale en provinciale stukken wordt de Hekslootpolder consequent het Vondelweg-gebied genoemd. In die beleidsstukken wordt de nadruk dus niet zozeer op het poldergebied gelegd als wel op de Vondelweg en de aangrenzende bebouwing. De polder wordt niet gezien als een belangrijk natuurgebied, maar als open ruimte klaar voor bebouwing. Er staan geen bomen in, dus is het geen natuur, is de algemene idee in die tijd. Zaak dus om de bestuurders op andere gedachten te brengen. Duidelijk is dat dit niet zal lukken door alleen te wijzen op de natuurecologische waarden van de polder. Aan die waarden wordt op bestuurlijk niveau, zo lijkt het, weinig belang gehecht. De inspraakreactie van de vereniging op het streekplan Amsterdam-Noordzeekanaalgebied wijst daarom niet alleen op de landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden van de polder, maar ook op de planologische problemen die het bouwen van 1700 woningen in de polder zal opleveren. In haar betoog maakt toenmalig voorzitster Lenie Catau duidelijk dat een woonwijk van 1700 woningen, samen met de uitbreiding in de Velserbroek en het reeds aanwezige industriegebied in de Waarderpolder een verkeersaanzuigende werking heeft die de Vondelweg in een Oostelijke randweg zal veranderen. Om de inspraakreactie extra kracht bij te zetten stuurt de vereniging de nota ‘Het natuurlijk milieu van de Hekslootpolder‘ mee.

Aan dit rapport is door de werkgroep Milieu in samenwerking met het Contact Milieubescherming Noord-Holland maandenlang gewerkt. De nota maakt in heldere en toegankelijke taal de milieuecologische waarden en de ontstaansgeschiedenis van de polder inzichtelijk. Het is de bedoeling dat de nota het uitgangspunt wordt voor hoe er in de toekomst met de polder moet worden omgegaan. Hoewel de gemeente Haarlem vast blijft houden aan haar woningbouwplannen klaart er toch enig licht aan de horizon. Het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland wijst het ‘Vondelweggebied’ aan als onderdeel van de bufferzone tussen Haarlem en Amsterdam. Dit is een gebied waar verstedelijking wordt tegengegaan. Dit betekent dat de provincie, tot groot ongenoegen van de gemeente Haarlem, woningbouw in de Hekslootpolder afwijst. Het Haarlems college laat doorschemeren via procedures de plannen toch te willen doorvoeren.

De Hekslootpolder,nieuwe contouren aan de stadsrand

 

Geen woningbouw

De vereniging groeit gestaag en telt inmiddels 700 leden. Een goede zaak, want een sterke achterban is van groot belang om de slagvaardigheid van het bestuur te vergroten. Het bestuur kijkt hierbij over de gemeentelijke grenzen heen en neemt contact op met de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Ed Nijpels. De vereniging wil van de minister weten of de uitgangspunten zoals geformuleerd in het rapport ‘De Hekslootpolder, nieuwe contouren aan de stadsrand’, stroken met het rijksbeleid dat het belang van groene buffers tussen stedelijke agglo-meraties onderstreept. Hier wordt door het ministerie met een volmondig ja op geantwoord. De minister is van mening dat de Hekslootpolder een open en onbebouwd karakter moet houden, om zo een stabiele overgangsfase naar het stedelijk gebied te vormen. Dit antwoord vormt een sterke troef om uit te spelen richting de gemeente Haarlem.
Inmiddels hebben leden van de werkgroep Milieu zitting genomen in een werkgroep van het Recreatieschap Spaarnwoude waarin onder andere de toekomst van de Hekslootpolder wordt besproken. Een belangrijke stap en een opmerkelijke stap. Een belangrijke stap, want nu kan vooraf invloed uitgeoefend worden op de besluitvorming in plaats van achteraf door middel van bezwaar-schriften en protestacties. Een opmer-kelijke stap omdat de contacten met het recreatieschap in de voorgaande jaren moeizaam waren. Aan het overleg nemen naast de Vereniging Behoud de Hekslootpolder en het recreatieschap, de provincie en de gemeente Haarlem deel. Het recreatieschap, de provincie en de vereniging kunnen zich redelijk in elkaars standpunten vinden, maar de wensen van de gemeente Haarlem vormen een groot knelpunt. De gemeente wil de mogelijkheid open houden huizen in de Hekslootpolder te bouwen en eventueel sportvelden aan te leggen. De overige drie deelnemers aan het overleg zijn hier tegen. Hoewel het recreatie-schap en de provincie meer recreatieve mogelijkheden in de polder willen dan de vereniging, lijken compromissen daar nog wel mogelijk. 

Lida Zaremba- van den Heuvel

De voorgestelde samenwerking met de in de Hekslootpolder werkende boeren, krijgt ook vorm. Er wordt een begin gemaakt met actieve weidevogelbescher-ming door nesten te markeren. Boeren kunnen dan bij landbewerkingen zoals mesten en maaien makkelijker rekening houden met de legsels. In overleg met de boeren plaatsen vrijwilligers ook nestbeschermers. Deze simpele overkappingen van betonijzer die over de nesten worden gezet voorkomen dat broedende vogels, pullen en eieren door koeien worden vertrapt.
Onder druk van het Rijk, de provincie en de Vereniging Behoud de Hekslootpolder verlaat het Haarlemse college haar standpunt over huizenbouw in de Hekslootpolder en ook het gewest Zuid-Kennemerland draait bij. Zou het pleit na vijf jaar actievoeren beslecht zijn? Nee, want hoewel het gevaar van woningbouw afgewend lijkt te zijn, doemt een nieuwe bedreiging op in de vorm van een Oostelijke Randweg en een tweede Waarderbrug.
Binnen de gemeente Haarlem gaan stemmen op de Vondelweg te verbreden en een weg door de polder aan te leggen om zo via het Spaarne een nieuwe toegangsweg naar de Waarderpolder te creëren. Plannen die even desastreus voor de Hekslootpolder zijn als de aanleg van 1700 woningen.

Verkiezingen

 

Vrij vogelreservaat onthuld door Nico de Haan                                         Gerda Ariese

Een jachtverbod

De vereniging bundelt de krachten met de Vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland en de stichting Zuid-Kennemerland Natuurlijk. Samen wordt ingesproken op een plan van de gemeente Haarlem dateen integrale aanpak van het Haarlemse groen behelst. In de inspraakreactie wordt aangedrongen op een aanpak zoals in door de vereniging gepubliceerde nota’s is geformuleerd. Dus recreatie langs de stadsrand, maar geen verdere verstorende ingrepen binnen de polder. Ook op een ander vlak wordt samengewerkt met andere natuurorganisaties. Samen met de Milieufederatie Noord-Holland en nog vele andere organisaties stuurt de vereniging een telegram naar de commissaris van de koningin van Friesland, met hierin het dringende verzoek niet meer het eerste kievitsei in ontvangst te nemen. Hoewel de actie geen direct resultaat oplevert levert de actie wel weer publiciteit op. Op het gemeentelijke front blijft het rustig, maar het Recreatieschap Spaarnwoude ontwikkelt plannen voor Schoteroog en de Veerpolder. In een inspraakreactie waarschuwt de vereniging tegen de plannen voor intensieve recreatie in dit gebied. Verstoring van rietvogels en weidevogels kunnen het gevolg zijn.

 Vrijwilligers zetten zich in voor natuurbeheer                                          Gerda Ariese

In het kader ‘Week van het Landschap’ vraagt de Stichting het Noord-Hollands Landschap aan de vereniging een expositie in te richten over de Hekslootpolder in Fort Spaarndam-Zuid. De manifestatie trekt veel bezoekers en zo staat de Hekslootpolder weer op een positieve manier in de belangstelling. Een ander positief bericht is dat het recreatieschap besluit dat binnen haar grenzen, jacht in weide- en watergebieden met hoge natuurwaarden niet meer is toegestaan. De Hekslootpolder voldoet aan deze criteria dus de jacht en de daarmee samenhangende verstoring in het gebied behoort tot het verleden.

Derde rapport ‘De Hekslootpolder,een afronding’

Willem Bogaards, voorheen actief in de werkgroep Ruimtelijke Ordening, neemt de voorzittershamer over van Leny Catau. Onder het bezielende zevenjarige voorzitterschap van Leny Catau is een kleine groep actievoerders uitgegroeid tot een vereniging met het respectabele aantal van 900 leden. Toch brengt de werkgroep Publiciteit een nieuwe folder uit, want hoe meer leden hoe sterker de vereniging. De folder wordt in heel Haarlem-Noord huis aan huis verspreid. Ook worden nieuwe leden geworven tijdens excursies en dialezingen. De plannen die de gemeente Haarlem heeft met de aanleg van een Vondelbrug vragen om een verhoogde paraatheid. De macht van het getal heeft veel invloed dus is het streven minstens 1000 leden. Gelukkig betalen de meeste leden meer dan de gevraagde tien gulden per jaar, dus de contributiekas is goed gevuld. Dit is een voorwaarde om financieel onafhankelijk te zijn en toekomstige bedreigingen het hoofd te kunnen bieden. Steeds wordt geld opzij gezet om eventuele proceskosten te kunnen betalen en acties op touw te kunnen zetten. Ledenwerfacties zijn belangrijk maar natuurbeheer speelt ook een grote rol in het behoud van de Hekslootpolder. Positief is dat steeds meer boeren bereid zijn om mee te werken. Teams met vrijwilligers beschermen in overleg met de boeren nesten. Anderen knotten wilgen en maaien riet. Er zijn groepen die de flora en fauna inventariseren. De werkgroepen Milieu en Ruimtelijke Ordening ontwikkelen samen het rapport ‘De Hekslootpolder, een afronding’.

In het rapport worden voorstellen gedaan voor inrichting en beheer van de Hekslootpolder als onderdeel van de ecologische hoofdstructuur. Het rapport wordt aangeboden aan diverse overheden. Ook de Haarlemse wethou-ders van Verkeer en Ruimtelijke Ontwikkeling ontvangen het rapport uit handen van de voorzitter. Het rapport speelt een belangrijke rol in het overleg dat het recreatieschap, de gemeente Haarlem, het gewest Zuid-Kennemerland, de dorpsraad Spaarndam en de Vereniging Behoud de Hekslootpolder voeren over de inrichting en het beheer van de Hekslootpolder. Dat overleg verloopt niet altijd even soepel. De vereniging wil wel samenwerken en overleggen, maar wijst de aanleg van een brug en de ontwikkeling van een te grote recreatiedruk in de polder nadrukkelijk af. Steun in deze houding ondervindt de vereniging van het Rijk en de provincie. Het Rijk heeft de Hekslootpolder aangewezen als kerngebied van de ecologische hoofdstructuur en erkent daarmee de belang-rijke natuurwaarden van het gebied.

Actiegroep Stop de Vondelbrug

Steeds meer berichten verschijnen in de krant waarin voorstanders van een Vondelbrug van zich laten horen. Ook in de Haarlemse gemeenteraad tekent zich een meerderheid af. De vereniging reageert alert en schrijft de commissie Gemeentewerken een brief waarin de standpunten van de vereniging worden verwoord. De standpunten zijn duidelijk: geen brug door de polder, ook niet een klein stukje. De brug zal een verkeers-aanzuigende werking hebben, de Vondelweg zal veranderen in een Oostelijke Randweg en de natuurwaarden van de polder zullen op een onaanvaardbare manier worden aangetast. De vereniging draagt ook oplossingen aan voor het verkeersprobleem op de Spaarndamseweg: verbreding van de bestaande Waarderbrug, stimulering van het gebruik openbaar vervoer en fietsverkeer en ontwikkeling van adequate bedrijfsvervoersplannen. De brief wordt naar het Haarlems Dagblad gestuurd en langs de Vondelweg huis aan huis verspreid. De vereniging kan niet als belangenbehartiger van de bewoners op treden, maar wil hen wel op de hoogte houden van de ontwikkelingen. Ook bestaat de hoop dat bewoners van de Vondelweg zich zullen organiseren om tegen de gemeentelijke plannen te ageren. Naast de plannen voor een brug, roepen ook de plannen die het Recreatieschap Spaarnwoude heeft met het Fort Spaarndam-Zuid de nodige ongerustheid op. Het recreatieschap lanceert een plan dat uitgaat van zeer ambitieuze ingrepen. De ideeën variëren van een hotel tot een multi-purposegebouw midden in het kanaal. De Vereni-ging Behoud de Hekslootpolder vindt dat het fort, de liniewal en de Hekslootpolder als een geheel moeten worden gezien. Ze vormen samen een groene en ecologisch waardevolle zone. De vereniging is met de dorpsraad Spaarndam dan ook fel gekant tegen deze aantasting van het monumentale karakter van de Positie van Spaarndam. In de inspraakreactie wordt gewezen op de verkeersaan-trekkende werking van deze plannen. Voorgesteld wordt de plannen te laten varen en te kiezen voor restauratie van het fort zonder verdere ingrepen.

Het overleg over de inrichting van de Hekslootpolder loopt wel soepel. Het plan dat het recreatieschap heeft ontwikkeld sluit goed aan bij de wensen van de vereniging. De nadruk zal komen te liggen op extensief beheer. Inmiddels raken steeds meer bewoners gealarmeerd door de aanhoudende berichten over de aanleg van een Vondelbrug. De brug is opgenomen in het struc-tuurplan Zuid-Kennemerland en gaat de inspraak in. Velen tekenen bezwaar aan, waaronder ook de vereniging en wat het bestuur hoopt gebeurt: buurtbewoners richten een actiegroep op. De actiegroep Stop de Vondelbrug wordt gesteund door GroenLinks, de Fietsersbond, de dorpsraad Spaarndam, meerdere wijkraden, het IVN, de Milieufede-ratie, Rover, de KNNV en de Haarlemse Jachthavens. Ook de Vereniging Behoud de Hekslootpolder besluit iemand uit de eigen gelederen naar de actiegroep af te vaardigen. Op uitnodiging van de vereniging komt de wethouder van Verkeer en Vervoer de eventuele aanleg van de Vondelbrug toelichten. De opkomst op deze jaarvergadering is groot, buurtbewoners en leden van de vereniging spreken hun ongerustheid uit en stellen kritische vragen. Volgens de wethouder is het belangrijkste argument voor aanleg van de Vondelbrug, de uitvoering van het Spaarneplan en het verbeteren van de verkeerssituatie op de Spaarndamseweg.

Gerda Ariese 

Met de uitvoering van het Spaarneplan moet de Spaarndamseweg omgetoverd worden tot een boulevardachtige omgeving. Om dit te bereiken moet het verkeer noordelijker uit de stad worden weggeleid via een nieuw te bouwen Vondelbrug. Dat dit betekent dat een uniek veenweidegebied wordt doorsneden en een heel mooi stukje Spaarne zal worden aangetast schijnt de plannenmakers niet duidelijk te zijn. Zaak dus voor de vereniging om een heel krachtig signaal af te geven naar de politiek en de ambtenarij. De Hekslootpolder moet behouden blijven en mag niet opgeofferd worden aan infrastructurele plannen. Met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht besluit de vereniging om samen met de actiegroep Stop de Vondelbrug campagne te gaan voeren tegen de brug, om zo de brug hoog op de agenda te krijgen tijdens de verkiezingen.

De campagne draait op volle toe-ren. Leden van de vereniging en de actiegroep schrijven brieven naar gemeenteraadsleden waarin de argumenten tegen de Vondelbrug op een rijtje worden gezet. Anderen schrijven brieven naar het Haarlems Dagblad om de aanleg van de Vondelbrug onder de aandacht te brengen van de Haarlemse lezers. Een ware polemiek ontstaat. Duidelijk wordt dat de Industriekring Haarlem en de Kamer van Koophandel de felste pleitbezorgers van de Vondelbrug zijn. Voor- en tegenstanders van de brug luchten hun hart in de rubriek ‘Schrijvende Lezers’ en dit is precies de bedoeling: de schijnwerpers zijn gericht op de Vondelbrug. Iedereen moet ervan worden doordrongen welke plannen de gemeente heeft en wat het effect ervan zal zijn. Ook de raadsleden, want voor velen van hen is de Hekslootpolder een onbekend gebied, een weiland ergens in Haarlem- Noord waar best wel een weg door heen gelegd kan worden. Dankzij de goed gevulde actiekas van de vereniging kunnen er spandoeken aangeschaft worden. Deze spandoeken met teksten als “Vondelbrug, een brug te veel” en “tracé A of E, Vondelbrug nee” worden langs de Vondelweg geplaatst. Na deze actie worden op grote schaal 5000 groene raamaffiches verspreid met de opdruk: “Wij willen geen Vondelbrug”. De affiches zijn ondertekend door vijf maatschappelijke organisaties.De actie is een groot succes, overal ver-schijnen de affiches in het straatbeeld. De actiegroep haalt 750 handtekeningen op tegen de aanleg van de Vondelbrug. De wethouder van Verkeer en Vervoer krijgt de handtekeningen vlak voor de verkiezingen aangeboden. De aanleg van de Vondelbrug is inmiddels een belangrijk onderwerp in de verkiezings-strijd geworden. Het Hekslootnieuws zet de partijprogramma’s op een rij. Zo is duidelijk te zien welke partij voor het behoud van de Hekslootpolder kiest. De Vereniging Behoud de Hekslootpolder met inmiddels meer dan 1100 leden vormt een belangrijke factor in de verkiezingsstrijd. Hoewel de PvdA in zijn verkiezingsprogramma geen duidelijk standpunt inneemt, profileert de partij zich in de aanloop naar de verkiezingen als fel tegenstander van de brug. In een pamflet belooft de partij zelfs dat, als zij na de verkiezingen de grootste partij is, er geen Vondelbrug komt. Na de verkiezingen volgt het uur van de waarheid. Op het nippertje kan er geen links college worden gevormd. GroenLinks, mordicus tegen de brug, verliest met een zetel van de VVD. De collegeonderhandelingen vinden plaats tussen VVD, PvdA en D66. De Vondelbrug vormt bij deze onderhandelingen een belangrijk onderwerp, maar het collegeprogramma blijft er vaag over. In tegenstelling tot het door de PvdA beloofde ferme nee tegen de Vondelbrug, wordt gekozen voor een nieuw onderzoek naar de noodzakelijkheid van de nieuwe oeververbinding.

Het bestuur van de vereniging reageert op deze vage passage met een brief aan het college waarin zij vraagt om heldere en duidelijke onderzoekscriteria. Zij stelt het college voor om met de vereniging om de tafel te gaan zitten en te overleggen over het formuleren en het vaststellen van de onderzoeksopdracht. Een tweede brief wordt naar het college gestuurd over het Spaarneplan, want ook in dit plan is de Vondelbrug prominent aanwezig. In de brief wordt gewezen op de desastreuze gevolgen die de aanleg van de brug zal hebben op de Hekslootpolder en het noordelijkste gedeelte van het Spaarne, terwijl onderzoek van de afdeling Verkeer en Vervoer heeft aangetoond dat de brug slechts voor een geringe afname van het verkeer op de Spaarndamseweg zal zorgen. In de tussentijd bouwen de leden van de actiegroep een maquette van de Hekslootpolder, met daarin de Vondelbrug. De maquette wordt vlak voor de eerste raadsvergadering op de Grote Markt aan de nieuwe gemeenteraad aangeboden. Op het moment van de overhandiging verdwijnt de Vondelbrug aan trossen roze ballonnen in de lucht. Een ludieke en geslaagde actie, met veel positieve publiciteit als gevolg.
Hoe het met de Vondelbrug afloopt blijft spannend, maar positief is dat het recreatieschap afziet van nieuwbouw bij Fort Spaarndam-Zuid. Er wordt gezocht naar een kleinschaliger invulling van het fort. Ondertussen wordt in een werkgroep onder leiding van het recreatieschap verder gewerkt aan het inrichtingsplan voor de Hekslootpolder. Probleem hierbij is het al dan niet verplaatsen van de volkstuinen. Hier conflicteren de belangen van boeren, gemeenten Haarlem en Velsen, volkstuinhouders en natuurbeschermers met elkaar. De gemeente Haarlem verzet zich tegen de aanleg van de tuinen in de zuidelijke punt van de polder. De gemeente claimt deze plek in verband met de aanleg van de Vondelbrug, maar uiteindelijk schuiven de tuinen toch naar het zuiden op.
Dan gebeurt er iets verrassends. Er wordt een raadsbesluit genomen dat afziet van de aanleg van de Vondelbrug, het project is gesneuveld in een bezuinigingsronde. Tegelijkertijd wordt beslist de Waarderbrug te verbreden. De Kamer van Koophandel is woedend, hoewel uit onderzoek van de gemeente blijkt dat de ondernemers in de Waar-
derpolder helemaal niet zo ontevreden zijn over de bereikbaarheid. Slechts 8% van de ondernemers klaagt over slechte toegankelijkheid van de polder. De vereniging is ook niet tevreden met de beslissing van de raad. De brug is niet afgeblazen op grond van milieutechnische argumenten, slechts het financiële aspect heeft er voor gezorgd dat de gemeente afziet van aanleg van de brug. Dat betekent dat, wanneer de gemeente er financieel weer wat rooskleuriger voor staat, de brug misschien toch weer op de agenda komt. Dat die vrees niet ongegrond is blijkt, wanneer in het Haarlems Dagblad het bericht verschijnt dat het onderzoek naar de effecten van de aanleg van de brug nog niet is afgeblazen. Dit, ondanks uitspraken van de wethouder van Verkeer. Volgens haar heeft het college geen behoefte aan de brug. “Niet alleen het miljoenen tekort bracht het college tot de beslissing om de brug niet te bouwen, maar ook het feit dat het helemaal niet zo slecht gesteld is met de toegankelijkheid van de Waarderpolder heeft tot deze beslissing geleid” stelt wethouder Gieske.

Toch weer woningbouw?

Na een hectische periode maakt de vereniging zich op voor een rustig jubileumjaar. Het lijkt er op dat na tien jaar actievoeren even pas op de plaats gemaakt kan worden, maar de rust blijkt schone schijn. De gemeente Haarlem en de provincie komen met plannen om langs de stadsranden te bouwen. De gemeente Haarlem wil geen ‘groene blokkade’ rond de stad en de provincie komt met een futuristisch plan waarin de bouw van zo’n 7300 woningen rond Haarlem wordt aangekondigd. Een groot deel van die woningen moet in de Hekslootpolder gebouwd worden. Dit is een zware teleurstelling, want juist de provincie vormde een grote steun in de rug van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder. Aangezien de woningbouwplannen in een pril stadium zijn kan er nog niet op worden ingesproken, maar duidelijk is dat de ontwikkelingen nauwlettend gevolgd zullen worden.
Bij Fort Spaarndam-Zuid staan veranderingen op til. Samen met de dorpsraad Spaarndam overlegt de vereniging over hergebruik van de forten en de liniewallen bij Spaarndam. Er wordt gezocht naar een modus om de Positie van Spaarndam als historisch monument te handhaven, maar tegelijkertijd te zoeken naar hergebruik dat kan rekenen op maatschappelijk draagvlak. Wat beide gesprekspartners zeker niet willen is een ‘uitverkoop’ aan commerciële gebruikers.

Stelling van Amsterdam op de Werelderfgoedlijst

De folder van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder is en blijft een belangrijk communicatiemiddel. Tijdens allerlei manifestaties wordt ze uitgedeeld. Daarnaast wordt ze regelmatig vernieuwd zodat de informatie actueel blijft. Door de eigen leden nieuwe leden te laten werven lukt het om er weer flink wat leden bij te krijgen. De teller staat nu op 1200. Veel leden blijven nodig om de organisatie sterk te houden want nieuwe bedreigingen kondigen zich al weer aan. Door de bouw van een ziekenhuis in Haarlem-Noord wordt verplaatsing van de daar liggende sportvelden noodzakelijk. Ondanks dat het noordelijk deel van de Hekslootpolder aangewezen is als agrarisch gebied, waarbij de aanwezige natuurwaarden worden versterkt, wijst de gemeente Haarlem dat gebied aan als mogelijke locatie voor de sportvelden. De vereniging klimt weer in de pen en tekent protest aan. Sportvelden, ook al zijn ze groen, horen Fort Spaarndam-Zuid niet in de Hekslootpolder. Ook ten noorden van de polder zijn nieuwe ontwikkelingen rond de forten. Er wordt een stichting opgericht tot behoud van de forten, waarin ook een bestuurs-lid van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder zitting neemt. Deze stichting Krayenhoff brengt een plan uit tot integrale restauratie en herbestemming van de verdedigingswerken bij Spaarndam. Het is voor de Hekslootpolder belangrijk dat de forten een bescheiden en niet commerciële invulling krijgen. Eerdere plannen zoals een bungalowpark of een conferentiecentrum passen absoluut niet. Wel moet over een nieuwe invulling worden nagedacht omdat zonder nieuwe bestemming de forten verder zullen verloederen. De nieuwe activiteiten in het complex mogen echter geen autoverkeer aantrekken, moeten passen bij het cultuurhistorische karakter en respect tonen voor de bijzondere natuurwaarden op en rond het fort. Intussen wordt de Stelling van Amsterdam opgenomen op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.

In ditzelfde jaar ontvangt oud-penningmeester van de vereniging Jac Daan van Vogelbescherming Nederland de Gouden Lepelaar. Een onderscheiding voor buitengewone inzet op het gebied van natuur- en vogelbescherming. Door de vereniging in een rooskleurige financiële situatie achter te laten, heeft de voormalig penningmeester er voor gezorgd dat de vrijwilligers zonder financiële zorgen hun werk kunnen doen.

Penningmeester Jac Daan gehuldigd met de zilveren Lepelaar                   Gerda Ariese

Ook op het gebied van ruimtelijke ordening worden vorderingen gemaakt. Het plan voor de inrichting van de polder is klaar en wordt op diverse voorlichtingsavonden gepresenteerd. De vereniging is blij met het resultaat. Het sluit voor een groot deel aan bij de wensen zoals ze geformuleerd zijn in de diverse, door de vereniging gepubliceerde inrichtingsrapporten. Ook de betrokken Haarlemse wethouder roemt het plan, dat volgens hem een schoonheidsprijs verdient. Het blijft niet bij een plan, binnen afzienbare tijd zal aan de uitvoer begonnen worden. Steun krijgt de vereniging ook van de provinciale Milieufederatie die de acties van de vereniging een goed voorbeeld van landschapsbescherming noemt, die het stadium van alleen maar roepen ver achter zich hebben gelaten. Wanneer twee leden van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder een lezing houden over het nieuwe inrichtingsplan, toont de gedeputeerde van Noord-Holland, me-vrouw van Diepen, zich onder de indruk. Zij belooft zich hard te blijven maken voor het behoud van de Hekslootpolder.

Nieuwe bedreigingen dienen zich aan 

Deze steunbetuiging van de provincie moet gekoesterd worden, want van de gemeente Haarlem moet de polder het niet hebben. Het wordt bijna saai, maar begin 1997 zijn de bedreigingen voor de polder weer legio: de aanleg van sportvelden in de polder neemt steeds serieuzere vormen aan, plannen om 1200 woningen in de polder te bouwen worden ontwikkeld en de aanleg van een vierbaans Oostelijke Randweg staan weer op de agenda. Een in het geheim ontwikkeld plan ‘Visie op de Vondelweg en omgeving’ wordt op een besloten bijeenkomst aan de fractievoorzitters van de politieke partijen gepresenteerd. Het plan behelst de bouw van 1200 woningen en de aanleg van een grote recreatieplas. In het plan maakt de Hekslootpolder plaats voor een luxe villawijk aan het water, die afgescheiden wordt van de rest van Haarlem-Noord door een vierbaansweg. Nergens wordt rekening gehouden met het waardevolle natuurgebied, het inrichtingsplan of het karakter van Haarlem-Noord. Actie is dus weer noodzakelijk. Een nieuw raamaffiche wordt ontwikkeld met de tekst: “Handen af van de Hekslootpolder”. Dit keer ondertekenen niet vijf maar tien maatschappelijke organisaties het pamflet, Alle ondertekenaars zorgen voor verspreiding van het affiche met als gevolg dat het groene raambiljet overal in Haarlem en Spaarndam opduikt. In de media wordt veel aandacht aan de actie besteed en sommige mensen beginnen spontaan handtekeningen te verzamelen om de actie te ondersteunen. De politiek kan er niet om heen: een groot deel van de kiezers wil dat de Hekslootpolder met rust gelaten wordt! In de tussentijd gaat de inrichting van de polder met grote voortvarendheid van start. De ‘Klutenplas’ wordt gegraven, de vogelkijkhut vindt zijn plek en aan de recreatiestrook langs de Vondelweg wordt gewerkt. Tijdens de werkzaamheden worden diverse archeologische vondsten gedaan. Er worden sporen van bewoning aangetroffen uit 1000 - 800 voor Christus. De inrichting van de Hekslootpolder verloopt zeer voorspoedig en wordt in de zomer afgerond.

 Gerda Ariese 

Dankzij de gedeputeerde, mevrouw van Diepen, zijn de sportvelden in de Hekslootpolder van de baan. De provincie Noord-Holland wijst de aanleg van de sportvelden af gezien het feit dat de Hekslootpolder onderdeel is van de ecologische hoofdstructuur. De Vondelbrug staat echter hoog op de agenda van diverse politieke partijen. Met de gemeentelijke verkiezingen voor de deur zoeken met name de politieke voorstanders de publiciteit. De Kamer van Koophandel stelt in een brochure die zij de politieke partijen aanbiedt, dat de enige manier om werkgelegenheid in de Waarderpolder te behouden de aanleg van de Vondelbrug en een Oostelijke Randweg is. Tijd voor de vereniging om weer flink te gaan lobbyen bij de politieke partijen. In een brief aan de politieke partijen wordt gepleit voor verbreding van de Waarderbrug, want ondanks toezeggingen enige jaren geleden is daar nog niets van terecht gekomen. Verder wordt aan de bestuurders gevraagd vooral te zoeken naar creatieve oplossingen voor het verkeersprobleem.

Een nieuw college

Alle politieke partijen op excursie

Burgemeester Pop doet belofte …

Waar halen ze het geld vandaan?

 

Nieuwe verkiezingen, een nieuw college

Er staan weer verkiezingen voor de deur, het Haarlems Verkeer en Vervoersplan is verschenen en de Vereniging Behoud de Hekslootpolder laat weer een raamaffiche verschijnen. Ondanks het feit dat de tunnel voorlopig is afgeblazen verschijnt de Vondeltunnel of -brug weer in diverse gemeentelijke rapporten. De verbinding wordt genoemd in het gemeentelijk structuurplan, het Spaarneplan en in het Haarlems Verkeer en Vervoersplan. Alles moet dus weer uit de kast getrokken worden om deze plannen tegen te houden. Het affiche wordt weer door een keur van maatschappelijke organisaties ondertekend en verschijnt voor de zoveelste keer voor zeer veel ramen. In het Hekslootnieuws wordt weer een analyse van de diverse partijprogramma’s gepubliceerd. Een groot deel van de politieke partijen spreekt zich uit tegen aantasting van de Hekslootpolder door en brug of tunnel. De ervaring heeft echter geleerd dat op deze uitspraken niet al te vast kan worden vertrouwd.

Hoe belangrijk de politieke kwesties ook zijn, er wordt ook nog op andere manieren aan het behoud van de Hekslootpolder gewerkt. Er wordt nog steeds riet gemaaid, vogels geteld en er worden excursies gegeven. De vogel-kijkhut, die zo nu en dan door hangjongeren wordt vernield, wordt door een vrijwilliger, de heer Geervliet met groot geduld steeds weer opgebouwd. Na de verkiezingen wordt een college gevormd door PvdA, CDA, GroenLinks en D66. Dit college besluit de Vondeltunnel en -brug door de Hekslootpolder te laten varen. Het college spreekt zich heel duidelijk uit voor een nieuwe oeververbinding ten noorden van de Waarderbrug, maar ten zuiden van de jachthavens. Om te voorkomen dat deze route extra verkeer aantrekt wordt met de provincie overleg gevoerd om Velser-broek op de A9 aan te sluiten. Door de jaren heen achterdochtig geworden benadert de vereniging de nieuwe wet-houder van Verkeer en Vervoer, de heer De Lange van de PvdA met de vraag hoe deze plannen worden waargemaakt. De inzet van de nieuwe wethouder is het onderzoek zo snel mogelijk van start te laten gaan en de bouw van de nieuwe oeververbinding nog deze raadsperiode op de rails te zetten. Om de wethouder aan zijn woord te houden biedt een delegatie van de vereniging de wethouder een aquarel van een vlucht ganzen boven de Hekslootpolder aan.

Zij vragen de wethouder het schilderij een prominente plek in zijn werkkamer te geven. Zodat het kunstwerk hem tijdens zijn werkzaamheden steeds aan de Hekslootpolder herinnert. En dan met name aan zijn belofte om de oeververbinding ten zuiden van de jachthavens te laten lopen. Volgens de wethouder hoeft de vereniging zich nergens zorgen over te maken. Volgens hem is er geen enkele Haarlemse politieke partij die nog een tracé door de Hekslootpolder wil.

Natuurlijk wil de vereniging de wethouder graag geloven, maar in de afgelopen 18 jaar is de nodige achterdocht opgebouwd. Dus alle stappen van de gemeente zullen door de vereniging kritisch worden gevolgd.

De Zilveren Maan Prijs

De Schoteroogbrug

Het Programma van Eisen voor de oeververbinding Waarderpolder-Noord, inmiddels Schoteroogbrug genoemd, ziet het licht. De vereniging reageert op het concept met een brief waarin ze haar waardering uitspreekt over het feit dat de Hekslootpolder wordt ontzien maar waarin kritiek geleverd wordt op de toekomstige breedte van de brug.

De brug is zo breed, dat de mogelijkheid er in de toekomst een vierbaansweg van te maken behouden blijft. In de inspraakreactie wordt de niet ongegronde vrees geuit dat ondanks alle ontkenningen de brug toch ruimte kan gaan bieden aan een vierbaans Ooste-lijke Randweg. Hoge woningbouw in het jachthavengebied wijst de vereniging van de hand. Dit omdat de jachthavens nu een rustige overgang vormen tussen de nu aanwezige bebouwing en de polder. In het Programma van Eisen wordt verder duidelijk gesteld dat de Hekslootpolder op geen enkele wijze door de nieuwe oeververbinding mag worden aangetast. Hier is de vereniging uiteraard blij mee. Er wordt niet alleen op dit plan gereageerd, maar ook op het structuurplan Haarlem. In dit plan, dat de Hekslootpolder overigens onderkent als een vogelbeschermingsgebied waar de ecologische ontwikkeling voorop staat, worden langs de Hekslootpolder windmolens geprojecteerd. In haar reactie geeft de vereniging aan dat windmolens op die plek, een bedreiging vormen voor de vogelpopulatie.

 

Knopen in het landschap, een gezamenlike actie met Landschap Noord-Holland. Wethouder Maarten Divendal ondetekent manifest

De inspraakreacties van de vereniging leveren alleen effect op wat betreft de windmolens, deze zijn in het aangepaste structuurplan verwijderd. De kritiek op de breedte van de brug en de hoogte van de te bouwen huizen in het jachthavengebied vindt geen gehoor. Ondanks een gezamenlijke actie van een aantal wijkraden, Milieudefensie, de Vereniging Behoud de Hekslootpolder en de woonbootbewoners kiest de gemeenteraad voor een zeer brede brug. Ook wat betreft de geplande hoogbouw houdt de gemeente voet bij stuk. De huizen moeten een groot deel van de brug financieren. Door zich vast te leggen op een klein aantal huizen bestaat bij de gemeente de angst dat de brug financieel niet rond komt. Eind 2004 is de stand van zaken dus dat er een Schoteroogbrug komt die via de jachthavens op de Waarderpolder aansluit. Op de plaats van de jachthavens komen huizen, de jachthavens zullen worden verplaatst. De brug wordt Europees aanbesteed en de verdere afwikkeling moet de komende jaren rond komen.

Op dit moment is de Hekslootpolder gevrijwaard van een brug, een tunnel, wegen en huizen. Na 20 jaar actievoeren lijkt het erop dat de polder voorlopig gered is. Het gebied wordt niet meer gezien als de optelsom van een aantal weilanden, maar als een gebied met hoge natuurwaarden dat niet meer zo maar aangetast kan worden. Beleidsmakers onderkennen de polder als natuurgebied, ondernemers geven tandenknarsend toe dat de polder voor te veel mensen te belangrijk is om hem aan infrastructuur of huizen op te offeren. En misschien wel het allerbelangrijkste: een groot deel van de Haarlemse bevolking wil dat de Hekslootpolder groen blijft. Rust zal er voor de vereniging niet zijn want de afgelopen twintig jaar is duide-lijk geworden dat er zich elk moment nieuwe ontwikkelingen kunnen voordoen die de polder bedreigen. Actievoeren zal ongetwijfeld nodig blijven want om een kleine, mooie polder zo vlak aan de stadsrand te beschermen, in een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld, vergt voortdurende waakzaamheid en een grote betrokkenheid.

Verantwoording:

De voornaamste bron voor dit artikel wordt gevormd door het Hekslootnieuws jaargang 1985 tot en met 2004. Kranten-artikelen, notulen en rapporten van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder en de notulen van de actiegroep Stop de Vondelbrug en Vondeltracé Nee en rapporten van de gemeente Haarlem zijn gebruikt om nadere details in te vullen.

Martha van der Lem

Het gaat nu gelukkig niet alleen meer om strijd, maar er kan nu ook genoten worden van het feit dat het gelukt is om de polder te behouden. In juni van dit jaar vieren we het 20-jarig bestaan van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder. Hoogtepunt van deze viering is het aanbieden van het boek ”De Hekslootpolder, 20 jaar actievoeren, inventariseren en natuurontwikkeling” aan de  burgemeester van Haarlem, de heer Pop. Ook alle gemeenteraadsleden krijgen het boek aangeboden. Wij worden ook door andere natuurorganisaties gefeliciteerd. Milieufederatie Noord-Holland noemt ons “een voorbeeld voor andere regionale natuur- en landschapsbeschermers”.

De nieuwe noordelijke oeververbinding over het Spaarne, waar de vereniging zo lang tegen gestreden heeft, komt definitief niet door de Hekslootpolder. De oeververbinding heeft wel verstrekkende gevolgen voor het aangrenzende jachthavengebied. Om de nieuwe brug te kunnen financieren gaat de gemeente over tot woningbouw in dit nog landelijke gebied. Om te voorkomen dat de bouw van huizen te massaal en te hoog wordt, nemen bestuursleden zitting in een zogenaamde klankbordgroep.  Deze groep waarin verschillende belanghebbenden zitting hebben adviseert de gemeente over de te ontwikkelen plannen. De vereniging adviseert de gemeente met klem om de nieuwe brug tweebaans te houden en verkeersremmende maatregelen te nemen. Dit om te voorkomen dat de brug extra verkeer aan zal trekken en de discussie over een Vondel tracé weer op zal laaien.

Zoals elk jaar wordt door de bestuursleden onderhoud gepleegd aan de Klutenplas. Op 15 maart worden 300 grutto’s geteld, waarvan 200 voedsel zoekend in de ondiepe Klutenplas. In de loop van het voorjaar vestigen zich 12 paar kluten en 7 paar visdiefjes op de twee eilandjes.

Uit vier jaar rondtellingen blijkt dat het aantal soorten dat in de Hekslootpolder wordt waargenomen varieert tussen de 92 en 109. Het totaal aantal waargenomen vogels in de periode 2000-2005 ligt tussen de 60.000 en de 80.000 per jaar. Hoewel het aantal weidevogels, net als in de rest van Nederland sterk afneemt, worden steeds meer zeldzame waarnemingen gedaan. Blauwe kiekendief, velduil, slechtvalk en nonnetje worden gespot. Van de 78 Rode Lijst soorten van bedreigde of kwetsbare vogelsoorten, worden er 30 in de Hekslootpolder waargenomen. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat de Hekslootpolder voor een groot aantal vogelsoorten een zeer belangrijk gebied is. Gezien de aantrekkingskracht van het klutenplasje lijkt een uitbreiding van het moerasgebiedje rond de plas op zijn plaats.

De aanleg van de nieuwe oeververbinding, die Schoterbrug gaat heten, zorgt nog voor een controverse. De gemeente Haarlem gaat er vanuit dat de aanleg van de brug voor vermindering van uitstoot van schadelijke stoffen zal leiden. De Vereniging en Milieudefensie gaat van het tegenovergestelde uit. De brug en de Oostweg door de Waarderpolder zullen juist meer verkeer aantrekken en daardoor een negatieve invloed hebben op de luchtkwaliteit. Milieudefensie overweegt een procedure om de bouw van de brug te laten stil leggen.

De vereniging heeft lang gestreden tegen huizen in de polder, maar dit jaar zorgt een huizenblok aan de rand van de polder voor een verrassing. Er is spontaan een nieuwe vogelkolonie ontstaan aan de dakrand van een aantal huizen langs de Vondelweg. Het is met de 36 paar huiszwaluwen die er broeden de grootste kolonie huiszwaluwen in de regio Kennemerland.

In dit jaar verschijnt het Hekslootnieuws  voor het eerst in kleur. Een nieuwe redactie maakt een nieuw blad, met nieuwe rubrieken in een moderne vormgeving. Het nieuwe blad wordt door de leden zeer gewaardeerd.

De Schoterbrug en de Oostwegverbinding blijven de gemoederen bezighouden. De provincie stelt een vierbaans verbinding voor, richting Velserbroek en IJmuiden. De gemeente Haarlem echter wil een tweebaansweg en verkeersremmende maatregelen op de Vondelweg. De provincie heeft echter een grote vinger in de pap, omdat ze subsidie voor de aanleg van de Schoterbrug heeft verstrekt. De zaak loopt zo hoog op dat vijf partijen in de gemeente raad hun vertrouwen opzeggen in de zittende verkeerswethouder Maarten Divendal. De vereniging is gealarmeerd. De aanleg van een vierbaansweg langs de polder zou de rust ernstig verstoren en een grote barrière vormen tussen het woongebied van Haarlem noord en de polder.

In opdracht van het Recreatieschap Spaarnwoude onderzoekt ecoloog Ben Kruijsen verschillende natuuraspecten in de Hekslootpolder. Zijn belangrijkste conclusies zijn dat hoewel het aantal weidevogels in het gebied sterk terug gelopen is, de Hekslootpolder in potentie zeker geschikt is voor hoge weidevogeldichtheden. Het agrarisch beheer zal dan wel aangepast moeten worden. Kruijsen stelt ook dat het gebied voor pleisterende trekvogels en wintergasten van grote betekenis is. Met name voor lepelaars, grutto’s en smienten is de Hekslootpolder belangrijk. De vlinderfauna in de Hekslootpolder komt ruim boven de 200 soorten. In de polder worden naast algemene soorten als bastaardkikker en meerkikker ook de rugstreeppad aangetroffen. Er komen verschillende vissoorten voor, waarvan vier van de Rode Lijst: de bittervoorn, de kroeskarper, het vetje en de paling. Het onderzoek van Ben Kruijsen toont ook aan dat er 5 vleermuissoorten in de polder leven.

Het Recreatieschap Spaarnwoude zoekt een nieuwe bestemming voor de in verval verkerende 17e – eeuwse boerderij Noord-Akendam aan de Vergierdeweg. Onze vereniging meldt zich aan met het plan om er een natuur en milieucentrum van te maken waar natuurorganisaties uit Zuid-Kennemerland hun domicilie kunnen krijgen. Naast ander kandidaten meldt ook Sauna van Egmond zich aan met een plan om de boerderij tot een groot welnesscentrum te verbouwen. Dit plan krijgt uiteindelijk de voorkeur boven het plan van ons. Hoewel het onze voorkeur niet heeft, in onze ogen heeft een sauna een stedelijke functie, zien wij dat aan de ontwikkeling van de sauna door de gemeente strikte voorwaarden worden gesteld. Het bestuur neemt zich voor de ontwikkelingen kritisch te volgen.

Weer worden plannen ontwikkeld die een bedreiging vormen voor de polder. Haarlemse gemeente ambtenaren bedenken een plan om de Vondelweg verder de polder in te verplaatsen. Het vrijgekomen stuk grond moet dan ingericht worden als een wandelparkje ten behoeve van het versteende Haarlem noord. De plannen zijn even absurd als verontrustend. In een niet mis te verstane reactie stelt het bestuur een absolute tegenstander te zijn van dit soort plannen.

In 2009 wordt opnieuw gestart met nestbescherming omdat de weidevogelpopulatie kritische aantallen heeft bereikt, maar ook omdat vossen sinds kort structureel bejaagd worden. Niet alleen van de weidevogels, maar ook van de huiszwaluwen worden de nesten beschermd.  In verband met onderhoudswerkzaamheden door de woningbouwvereniging moeten bestaande nesten verwijderd worden. Deze worden in overleg met Elan Wonen vervangen door 10 kunstnesten. Deze nesten worden door de zwaluwen gewaardeerd, want alle nesten raken bewoond en zij maken er nog 22 nesten bij. Het aantal broedgevallen komt hierdoor op 32, een succesverhaal!

Peter Davids 

In dit jaar wordt ook een begin gemaakt met de ontwikkeling van het boek: “Gezien de Hekslootpolder”. Een uitgave waarmee het 25-jarig jubileum in 2010 mee zal worden gevierd. Er worden drie fotografen gevonden die bereid zijn gratis mee te werken en vanaf het moment dat voldoende sponsors zijn gevonden, gaan de werkzaamheden van start.

In samenwerking met het Recreatieschap wordt een vandaalbestendige vogelkijkhut geplaatst langs het Assendelvervoetpad. De nieuwe observatie hut biedt dankzij de hoge “stelten “een goed uitzit op de klutenplas en krijgt de toepasselijke naam: “De steltkluut”.

De gemeente Haarlem stelt een nieuw bestemmingsplan op, voor het hele gebied inclusief Spaarndam. In eerste instantie krijgt de Hekslootpolder de bestemming “natuur”. Dit zou echter het einde betekenen voor de bedrijfsvoering van de boeren in de Hekslootpolder. Omdat voor het openhouden van de polder agrarische ondernemingen met toekomstperspectief nodig zijn, wordt na overleg met alle betrokkenen voor de bestemming “agrarisch met waarden natuurwaarden” gekozen. De Oude Spaarndammerpolder krijgt wel in zijn geheel de bestemming “natuur”.

De Schoterbrug en de bouwplannen voor de woningbouw naast de brug, blijven de gemoederen bezig houden. Milieudefensie blijft zich verzetten tegen de aanleg van de brug en de Vereniging Behoud de Hekslootpolder, trekt samen op met de Vereniging Woonbootbewoners Spaarndamseweg/Hekslootpolder in hun bezwaar tegen het ontwerpbestemmingsplan van “Land in Zicht”. Tegen de afspraken in zijn de bouwhoogtes met twee lagen toegenomen en ook is de hoogte van de watervilla’s niet aflopend richting polder en woonboten. 

Het boek “Gezien de Hekslootpolder” ter gelegenheid van 25 jaar actievoeren en natuurbeschermen is af. De vooruitzichten van de polder zijn aanzienlijk verbeterd nu het bestemmingsplan is gewijzigd en de gedachte zou kunnen ontstaan dat de vereniging zich na 25 jaar op zou kunnen heffen. Helaas is dit niet het geval. Er spelen nog teveel zaken die een bedreiging voor de polder vormen. Het boek wordt op 6 juni uitgereikt aan wethouder Cassee en later tijdens een raadsvergadering aan alle raadsleden, zodat ook zij op de hoogte zijn van dit mooie natuurgebied aan de rand van Haarlem. Het boek laat zien hoe mooi de polder is. Hopelijk draagt het hierdoor bij aan het behoud van de Hekslootpolder en Oude Spaarndammerpolder.

Bestuursleden en vrijwilligers brengen de  boeken rond naar alle leden.  Een fikse klus, maar door de vele enthousiaste reacties,  het leuk om te doen. Het  boek wordt ook te koop aangeboden bij vier boekhandels in Haarlem.

Bij een zwaluweninventarisatie in de Hekslootpolder worden in een schuur aan de Oude Vergierdeweg twee volwassen kerkuilen met twee jongen ontdekt. De boer vertelt  dat zij daar al voor het tweede jaar op rij hebben  gebroed. Deze broedgevallen tonen eens te meer aan dat de biotoop van de Hekslootpolder een grote verscheidenheid aan vogels aantrekt, waaronder zeer zeldzame soorten als de kerkuil.

Gedurende 10 jaar zijn er jaarrondtellingen in de Hekslootpolder gehouden. Tientallen vrijwilligers trekken er r wekelijks  op uit om de vogelstand in de polder bij te houden. Jan Meijer, die de jaarrondtelling ook coördineert heeft zich over de gegevens gebogen en concludeert dat de Hekslootpolder een belangrijk natuurgebied is met vele soorten vogels, namelijk 152 soorten.  Hier van zijn er 33 soorten die op de Rode Lijst staan en 16 soorten daarvan  hebben zelfs in de Hekslootpolder gebroed. Niet alleen vogels vinden in de hekslootpolder hun thuis, maar ook vele andere diersoorten en planten. Jan Meijer stelt dan ook dat het gebied zeer soortenrijk is en heel belangrijk om te behouden.

De vereniging wordt benaderd door de zojuist opgerichte Vereniging Behoud de Polders uit Hillegom. Zij vragen om steun in hun strijd om de Oosteinder – en Vosse- en Weerlanerpolder te beschermen. Er zijn plannen om er een snelweg aan te leggen en fiets- en ruiterpaden. Dit zou de doodssteek betekenen voor de hoge natuurwaarden die deze polders vertegenwoordigen. Omdat er al vergevorderde plannen zijn vanuit gemeente en provincie, houdt de vereniging er rekening mee dat juridische stappen nodig zijn om de polders te behouden.Het bestuur van de Vereniging Behoud de Hekslootpolder besluit, met goedkeuring van de leden, de nieuw opgerichte vereniging te steunen met € 500,00.

Op donderdag 31 maart 2011 besluit de gemeenteraad van Haarlem dat het aantal rijstroken op de Vondelweg op geen enkele manier in de toekomst mag worden verdubbeld. Alle fracties, behalve de VVD-fractie steunden deze motie van Groen Links.

De Stichting Ecologisch Beheer (SEB) beheert sinds een aantal jaren het rietlandje in de zuidpunt van de Hekslootpolder. Jaarlijks wordt dit gebiedje door vrijwilligers gemaaid. Het maaisel wordt daarna op hopen gelegd. In opdracht van het Recreatieschap werd het gebied op natuurwaarden geïnventariseerd door Ben Kruijsen omdat het SEB van plan was om met het beheer te gaan stoppen. Bij deze inventarisatie die in het voorjaar werd gedaan, bleek het landje zeer soortenrijk te zijn. De boterbloemen bloeiden uitbundig en de rietorchis liep voorzichtig uit. Naast vele andere soorten waren echte koekoeksbloem, kale jonker en oranje havikskruid te zien. Kortom het landje is zo soorten rijk dat de conclusie is getrokken dat het  SEB het beheer gaat voortzetten.

Het Vogelhospitaal, gevestigd in een plantenkas aan de Kleverlaan is op zoek naar een nieuwe locatie. Vanuit de vereniging is het idee geopperd de leegstaande stallen  aan de Vergierdeweg, van de gepensioneerde boer Vink, hier voor te gebruiken. De stallen zijn ruim en in redelijke staat en zijn goed te bereiken. Bovendien worden de meeste gerevalideerde vogels nu al  uit gezet in de Hekslootpolder. Het bestuur is, samen met bestuursleden van het Vogelhospitaal,  in gesprek met gemeente, Recreatieschap en de eigenaar van de grond hoe dit te realiseren zou zijn.

Er worden dit jaar, zoals altijd weer twee avonden voor de leden georganiseerd. Dit keer wel met zeer bijzondere sprekers. Op de algemene ledenvergadering houdt  bioloog Frans Vera een lezing over de Oostvaardersplassen en op de thema-avond die in november wordt gehouden , vertelt ecoloog Franz Linnartz over onder andere de Wisenten in het Kraansvlak.

Hoewel in 2011 nog een motie werd aangenomen dat de Vondelweg niet verbreed zou worden, treedt het Haarlemse college in 2012 alweer op haar schreden terug. In de “Structuurvisie Openbare Ruimte” wordt de vierbaans rondweg om Haarlem weer van stal gehaald. Een van de redenen voor de gemeenteraad, om in 2011 tegen deze rondweg te stemmen was het feit dat door het aantal rijstroken van de Vondelweg te verdubbelen, de natuurwaarden van de Hekslootpolder zouden worden aangetast. Een jaar later nemen een aantal politieke partijen, met D66 voorop, alweer afstand van het collegebesluit uit 2011. Het bestuur van de vereniging  blijft van mening dat een verdubbeling van het aantal rijstroken op de Vondelweg ongewenst is. De nadelen van deze verdubbeling worden eenzijdig op de bewoners van Haarlem-Noord afgewend. Het bestuur blijft de politiek wijzen op alternatieven die de doorstroming van het verkeer op andere manieren waarborgen.

De discussie “verbreding Vondelweg” woedt nog volop. Diverse wijkraden buigen zich over het probleem. Zij stellen een nieuw, onafhankelijk onderzoek voor naar nut en noodzaak van een verbreding van de Vondelweg. Het wijkraden belangenoverleg (WBO), waar de Vereniging Behoud de Hekslootpolder ook deel van uitmaakt, vraagt de Universiteit van Wageningen onderzoek te doen naar de mogelijke alternatieven voor het verdubbelen van het aantal rijbanen van de Oostelijke Randweg om Haarlem-Noord. De Universiteit zal onderzoek doen naar het tracé tussen de Schoterbrug en het Rottepolderplein.

De besprekingen over de vestiging van het Vogelhospitaal in de Hekslootpolder, vorderen gestaag. De gemeente Haarlem en de Provincie geven groen licht. Er is een definitief schetsontwerp gemaakt waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Er wordt gebruik gemaakt van zonnepanelen en het medewerkersgebouw zal klimaatneutraal zijn.

In de polder neemt het aantal foeragerende lepelaars toe. Steeds vaker kunnen deze prachtige vogels in de slootjes van de Hekslootpolder worden waargenomen. Via het Noordzeekanaal en zijkanaal B en C komen er stekelbaarsjes via de schutssluizen van Spaarndam in de het ondiepe water van de Hekslootpolder terecht. Voor de Lepelaars vormen deze vissen een heerlijk maal. Vandaar dat er in het vroege voorjaar van 2013 al 18 lepelaars worden gezien.

Bestuurslid Tom van de Boomen geeft aan dat hij na 30 jaar wil stoppen met zijn functies binnen de vereniging. Aangezien hij gedurende die 30 jaar vele taken op zich heeft genomen, moet het bestuur naarstig op zoek naar mensen die hem kunnen vervangen als excursieleider en als redacteur van het Hekslootnieuws.

Het 30e jaar, alweer een lustrum. Dit lustrum wordt gevierd met een totale vernieuwing van de website. Het is de bedoeling dat de vernieuwde website aan het eind van 2014 de lucht in gaat.

De Stichting Vogelrampenfonds heeft van de gemeente Haarlem de vergunning gekregen om te starten met de bouw van een nieuw Vogelhospitaal in de Hekslootpolder. Wel moet de Stichting tegemoet komen aan een aantal bezwaren, dat omwonenden hebben ingediend tegen de bouw. Het plan is om de verbouwing gefaseerd uit te voeren. Allereerst wordt het gebouw direct naast de ingang onder handen genomen. Daarna volgt het grote gebouw en het vogelgebouw. Zodra die gereed zijn worden de volières gebouwd.

Op 8 maart organiseert  Milieudefensie in samenwerking met de wijkraden van Haarlem-Noord, de Vereniging Behoud de Hekslootpolder en de Dorpsraad Spaarndam een geslaagde protestbijeenkomst tegen de mogelijke verbreding van de Vondelweg van 2 naar 4 rijstroken. Ruim 200 mensen komen bijeen met spandoeken, toeters, deksels en fluiten om zo een lawaaiprotest te vormen. Heel belangrijk is ook het politieke debat dat aansluitend plaatsvind in het speeltuingebouw van DVS. Alle Haarlemse politieke partijen, behalve de VVD, zijn aanwezig om hun standpunten over de verbreding van de Vondelweg toe te lichten en vragen van bewoners te beantwoorden. De zaal puilt uit met bewoners en via enkele stellingen wordt een duidelijk beeld gegeven van de standpunten van de verschillende partijen.

Op de foto ziet u het antwoord van de politici op de vraag: “wie is er tegen een verbreding van de Vondelweg”. Op de foto is te zien dat alle partijen, behalve Sociaal Lokaal, tegen de verbreding van de Vondelweg zijn. Dit betekent dat, gezien de verkiezingsuitslag, we in de komende raadsperiode geen verbreding van de Vondelweg hoeven te vrezen.

Op 23 september kopt het Haarlems Dagblad: “Streep door bredere Vondelweg”. Dit naar aanleiding van de uitkomst van het onderzoek dat door de Universiteit van Wageningen gedaan is naar het nut en de noodzaak van de verbreding van de Vondelweg. De conclusie van de onderzoekers is ondubbelzinnig dat verbreding van de Vondelweg niet nodig is om de doorstroom van het verkeer  in stand te houden. Ook bij een mogelijke groei van het autoverkeer in de toekomst, kan de doorstroom door andere maatregelen worden verbeterd. De vertraging op de Vondelweg tijdens de spits blijkt niet meer dan 1 minuut te bedragen. Het rapport stelt alternatieven als aanpassingen van opstelstroken en betere afstelling van de stoplichten voor in plaats van een verbreding van de Vondelweg.

Na het vieren van ons 3e lustrum gaan de ontwikkelingen rond de Hekslootpolder natuurlijk gewoon door en blijven wij als vereniging alert op eventuele bedreigingen, maar ook op de positieve gebeurtenissen die rond de polder plaatsvinden.
Om ons 30 jarig bestaan te vieren heeft het bestuur de leden een nieuwe website cadeau gedaan. Het heeft wat voeten in de aarde gehad om dit te realiseren, maar het is gelukt. De nieuwe website: www. Hekslootpolder.nl is de lucht in gegaan en alle leden worden uitgenodigd om hun bevindingen over de polder op de nieuwe website te delen.